MKI is een veelgebruikte tool om de duurzaamheid van producten en projecten meetbaar te maken. Dit instrument is makkelijk toe te passen in aanbestedingen en ideaal als uitgangspunt bij duurzaam inkopen. In deze blog leggen we de toepassing van MKI uit voor iedere fase van een project.
Wil je tijdens of na het lezen van de blog meer leren over MKI? Geen probleem! Bouwmeesters heeft dé training voor jou: lees meer over de training Milieu Kosten Indicator berekenen van trainer Robby van den Broek.
Deze blog is geschreven door Tobias Strating van Roelofs Groep en verscheen eerder op hun website.
Wat is de Milieu Kosten Indicator?
We beginnen bij het begin: wat is de Milieu Kosten Indicator (afgekort MKI) nu precies?
De MKI is een indicator die de milieu-impact van een product uitdrukt in euro’s. Het weegt alle relevante milieueffecten die ontstaan tijdens de gehele levenscyclus van een product, en telt deze op tot één enkele score. Hoe lager de MKI-waarde, hoe duurzamer het product of materiaal is. De MKI, ofwel ‘schaduwprijs’ van een product, is daarmee een eenvoudige manier om de milieu-impact van producten of projecten te vergelijken.
MKI in het beleid
Een manier om duurzaamheid in het beleid op te nemen is door het toepassen van de instrumenten vanuit duurzaam GWW 2030:
- De omgevingswijzer
- Ambitieweb
- DuboCalc
- CO2-Prestatieladder
Het voordeel van het vastleggen van de duurzaamheid in het beleid met deze tools, is dat het algemeen gebruikte tools in Nederland zijn in de GWW-sector en dus bekend. DuboCalc is het instrument waarmee de MKI berekend kan worden.
In een handboek wegen/moederbestek/BIOR/etc. kan vastgelegd worden welke MKI-waarden je maximaal wilt toestaan voor bepaalde productgroepen, om in ieder geval een plafondwaarde vast te stellen voor de milieu-impact.
Standaard constructies kunnen van tevoren worden doorberekend en vastgelegd in het beleid als basis. Zie onderstaand voorbeeld uit Texel voor het doorrekenen van, in dit geval, fietspaden. Naast de afbeeldingen zie je drie scores: een blauwe, fietsjes, en een gele score. De blauwe score (links) laat de investeringskosten en onderhoudskosten zien. Het aantal fietsjes laat de mate van fietscomfort zien, en de gele score laat de milieu-impact zien middels de MKI-waarde.
Zo is inzichtelijk gemaakt wat de impact van een variant is op het geld, het fietscomfort en de milieu-impact. Dit is in een overzicht weergegeven, waardoor de gemeente een prioritering kan maken en voor elk project het beste ontwerp kiest.
MKI in de plan- en ontwerpfase
In de planfase kan er een afweging gemaakt worden van ontwerpalternatieven, zowel voor producten, constructies als een geheel project. Door MKI vroegtijdig in het project mee te nemen, kunnen er weloverwogen keuzes gemaakt worden over de toe te passen materialen. Zo kan de MKI-waarde bijvoorbeeld helpen in de keuze voor een asfalt- of betonfietspad. Of bijvoorbeeld de afweging tussen betonklinkers en gebakken klinkers.
MKI in de aanbestedingsfase
Steeds meer gemeenten, provincies en waterschappen vragen om een MKI-berekening in de aanbestedingsfase. Op deze manier krijgen zij straks een duurzaam ontwerp, dagen ze tegelijkertijd de markt uit om zo duurzaam mogelijk in te schrijven en om dit objectief en meetbaar te maken. Vaak wordt dit gedaan middels een EMVI uitvraag, waarbij aannemers een fictieve korting krijgen in relatie tot hun ingediende MKI-waarde. Dit kan bijvoorbeeld berekend worden over grondwerk, asfalt, straatstenen, banden of straatmeubilair. Roelofs heeft inmiddels al zo’n 60 aanbestedingen begeleid voor gemeenten, provincies en waterschappen door heel Nederland.
MKI in de uitvoering
Tot slot kan ook de MKI in de uitvoering nog van belang zijn, bijvoorbeeld wanneer een aanbesteding gegund is op (gedeeltelijk) MKI. Indien in de aanbestedingsfase om MKI wordt gevraagd, is de aannemer verplicht dit ook waar te maken tijdens de uitvoering. Denk hierbij aan leverantiebonnen of het opleverdossier.
Beheer- en onderhoudsfase en sloopfase
Zoals eerder vermeld neemt de MKI-waarde de milieu-impact mee van de gehele levenscyclus van een product. Er wordt dus niet alleen gekeken naar de productie- of aanlegfase, maar ook naar de beheer- en onderhoudsfase en de sloopfase. Door dit te doen kan er, gezien de onderhoudsvriendelijkheid of het hergebruik van materialen bij einde levensduur, een weloverwogen ontwerpkeuze worden gemaakt aan de voorkant van een infrastructureel project.
Meerwaarde
- De MKI maakt de milieu-impact van een product of project meetbaar. Zo wordt het eenvoudig om producten naast kosten ook op duurzaamheid te scoren, en zo op een gewogen manier de beste keuze voor het project te maken.
- Daarnaast draagt de MKI bij aan het voldoen aan het duurzaam beleid. Door middel van MKI kan bijvoorbeeld aangetoond worden dat er een CO2-reductie is gerealiseerd of onder de maximale MKI-waarde uitgevoerd wordt.
Meer informatie
Wil je meer leren over de Milieu Kosten Indicator? Tijdens de 1-daagse training van Bouwmeesters leert Robby van den Broek van Roelofs Groep jou wat de MKI is. Het is geen knoppentraining, we leren je juist in welke situaties je de MKI kunt gebruiken en hoe je de MKI kunt toepassen in jouw dagelijks werk. Kennis over de MKI is belangrijk wanneer je wilt inschrijven op een project waarin de MKI in de uitvraag staat. Daarnaast helpt het als een van de parameters van circulariteit om hiermee je project of de inkoop meer circulair te maken. Er zullen in deze training praktische voorbeelden voorbij komen om zo scherp te krijgen wat de mogelijkheden van de MKI voor jouw organisatie zijn.
