Wanneer je als opdrachtgever een nieuwe opdracht wilt uitzetten, kun je kiezen uit verschillende samenwerkings- en contractvormen. Denk aan de RAW, UAV-GC en de bouwteamsamenwerking. Het een is niet beter dan het ander, alleen is het goed om van tevoren te bedenken waar je naar toe wilt en wat belangrijk voor je is.
In de cursus Succesvolle bouwteams lichten Henk Lankamp en Arno Hoevink de verschillende vormen toe. Hieronder delen wij alvast een slide uit de cursus en leggen wij dit wat verder uit.
Geen ontwerpvrijheid of niet nodig
Het is goed om te kijken naar de complexiteit van de opdracht en vooraf in te schatten wat de risico’s en kansen zijn. Is het een opdracht waar eigenlijk geen optimalisaties zijn of waar dit niet nodig is, dan kan RAW je hier prima bij helpen. De vormen UAV-GC en Bouwteams zijn hier minder geschikt voor en worden over het algemeen vaker bij complexere projecten ingezet.
Ontwerp
Wie maakt het definitieve en het uitvoeringsontwerp? Als je kijkt naar de RAW, dan maakt de opdrachtgever het ontwerp en het bestek en voert de opdrachtnemer dit uit. Bij UAV-GC maakt de opdrachtgever de schets en het vastgesteld ontwerp. Het definitief ontwerp en de uitvoering ligt dan vervolgens bij de opdrachtnemer. Bij een bouwteam tenslotte zie je dat de opdrachtgever en opdrachtnemer samen verantwoordelijk zijn voor het gehele ontwerpproces, uiteraard zie je in de praktijk wel vaak dat ze bepaalde taken toebedeeld hebben gekregen.
Doorlooptijd
Het gaat hier om de doorlooptijd van het gehele proces van ontwerp tot en met uitvoering. Bij RAW en bouwteams zie je dat dit minder lang is dan bij het UAV-GC. Dit komt bij bouwteams doordat de opdrachtgever en opdrachtnemer in een vroeg stadium met elkaar in gesprek gaan, waardoor de verwachtingen van beide partijen duidelijk zijn en blijven. Bij RAW is de opdracht veelal wat minder complex en zijn de risico’s en kansen over het algemeen redelijk goed in te schatten, waardoor er een goede inschatting van de doorlooptijd gemaakt kan worden.
Optimalisatie/innovatie
Hier moet je denken aan de ruimte van inbreng van de markt om optimalisaties en innovaties in te brengen. Bij UAV-GC ligt er ruimte bij de opdrachtnemer en zal de opdrachtnemer deze ook nog afzetten tegen de kosten. Bij bouwteam kan de opdrachtnemer in een vroeg stadium gevraagd worden om de specifieke expertise juist in te zetten.
Samenwerking
Dit is de mate waarin opdrachtgever en opdrachtnemer met elkaar samen aan het project werken. Het is al meerdere keren naar voren gekomen. Samenwerking staat centraal binnen de bouwteams. Dit krijgen wij ook vaak terug uit de praktijk, het wil uiteraard niet zeggen dat binnen de andere vormen samenwerken niet nodig of niet belangrijk is. Een goede samenwerking blijft uiteraard essentieel voor het slagen van de project.
Laagste prijs
Bij UAV-GC heb je de grootste kans op de laagste prijs, mits je de expertise van de opdrachtnemer maximaal tot zijn recht laat komen. Bij RAW heb je vaak wel een lage prijs maar is er regelmatig een aanzienlijke hoeveelheid meerwerk en mis je de inbreng van de aannemer om kosten te besparen, die besparingsmogelijkheid heb je bij een UAV-GC contract en bouwteam wel.
Budgetzekerheid
Hier is gekeken naar de mate van zekerheid waarbij je als opdrachtgever binnen het budget kunt blijven. Bij de RAW is over het algemeen redelijk goed in te schatten welke materialen er nodig zijn om hier een goed kostenplaatje aan te koppelen. Je ziet in de praktijk weinig discussie met de opdrachtnemer. Bij UAV-GC gaat de aanbesteding op basis van SO (ontwerp op hoofdlijnen) en dus ook een hoog over kostenberekening, de opdrachtgever deelt namelijk de functionele eisen, maar niet hoe dit tot stand moet komen. Bij bouwteams kun je aanbesteden op een plafondbedrag. Samen kijk je naar de risico’s, waardoor de kans op discussies een stuk kleiner is. Mocht het namelijk zo zijn dat de opdrachtgever een fout heeft gemaakt, dan kun je die samen gelijk alloceren. Scheelt een hoop onzekerheid en frustratie. Daarnaast heb je als opdrachtnemer in een bouwteam ook vaak te maken met een taakstellend budget. Mochten er dan toch budget verrassingen komen, dan besprek je de mogelijkheid om het ontwerp te versoberen, andere keuzes te maken of extra budget aan te vragen. In principe heb je in deze vorm daar zelf controle over.
Risico’s voor opdrachtnemer
Bij een UAV-GC samenwerking is er relatief veel risico voor de opdrachtnemer. Deze moet namelijk het totale werk afprijzen. Bij een RAW schrijf je in op bestek. Het kan hier natuurlijk wel voorkomen dat je de omgeving en het gebied niet kent, dat je geen voorgeschiedenis hebt, waardoor je als opdrachtnemer tegen verrassingen aan kunt lopen. Dit is bij bouwteams anders, omdat je samen met de opdrachtgever bepaalt wat de risico’s zijn, hoe je die kunt beheersen en verdelen. Je weet als opdrachtnemer wat je moet afprijzen omdat je het samen voorbereid.
Risico’s voor opdrachtgever
Als er binnen een bouwteamsamenwerking iets niet goed in het bestek staat, dan meldt de opdrachtnemer dit in het bouwteam, waardoor er relatief weinig risico’s voor de opdrachtgever zijn. Bij RAW kan het zijn dat er een discussie ontstaat na de gunning over fouten of omissies in het bestek. Bij UAV-GC lijkt het vaak dat de risico’s vooral groot zijn voor de opdrachtnemer, maar tegelijkertijd heeft ook de opdrachtgever behoorlijke risico’s. De hoeveelheid contractwijzigingen zijn vaak aanzienlijk bij UAV-GC en hebben een veel grotere kostenconsequentie dan bij een RAW-bestek.
Uiteraard zijn er meer verschillen en is dit overzicht gebaseerd op de situaties die wij in de praktijk tegenkomen en horen we het graag als jullie bepaalde zaken heel anders zien of ervaren. Belangrijk blijft om goed te kijken waar je als opdrachtgever naar toe wilt en welke vorm het beste kan aansluiten. De laatste jaren zie je dat er veel meer bouwteams starten.
Wil je meer weten over bouwteams en de mogelijkheden voor jou? Kijk dan snel bij de cursus Succesvolle bouwteams, bouwteams voor opdrachtnemers, Bouwteams winnen en Samenwerken in bouwteams en word de bouwteamexpert!
