Hoera! Je hebt een eerste belangrijke stap gezet: je wilt aan de slag met duurzaamheid in jouw project, programma of organisatie. Om het brede en abstracte begrip ‘duurzaamheid’ te concretiseren en aan te laten sluiten op jouw werkzaamheden start je met het bepalen van de duurzaamheidsambitie. Het Ambitieweb uit de Aanpak Duurzaam GWW is daarvoor een goed hulpmiddel.
Het Ambitieweb
Het Ambitieweb is een visuele weergave van de duurzaamheidsthema’s en de daaraan gekoppelde ambitieniveaus. Het Ambitieweb helpt om de ambities in één oogopslag helder te maken. Het ingevulde Ambitieweb is goed in te zetten als communicatiemiddel binnen het projectteam maar bijvoorbeeld ook richting bewoners op een voorlichtingsbijeenkomst, of als middel om focus mee te geven aan derden zoals adviesbureaus of aannemers. Maar dan?
Een duurzame ambitie is je start, geen eindproduct
In de afgelopen jaren heb ik veel organisaties zoals provincies, waterschappen en ontwikkelaars geholpen in het proces om te komen tot een duurzame ambitie. Veelal gebeurt dit in een duurzaamheidssessie waarin we samen in gesprek gaan over wat duurzaamheid inhoudt en waar we in dit project of gebied het verschil kunnen maken. We formuleren de duurzaamheidsambitie en maken vervolgens vaak een vertaling van de ambitie in een kansenverkenning. De resultaten leggen we vast in een rapportage met het ingevulde Ambitieweb als toegankelijke, visuele samenvatting. Voor sommige projectteams voelt het als een activiteit die kan worden afgevinkt: we hebben aandacht besteed aan duurzaamheid! Echter, een duurzame ambitie is nog geen duurzaam resultaat. De échte impact en een bijdrage aan een betere wereld start pas bij het realiseren van die ambitie.
Van verlies van ambitie naar duurzame actie
De ervaring leert dat vaak de duurzaamheidsambitie zoals die aan de voorkant is bepaald niet (volledig) wordt gerealiseerd: gedurende de verschillende projectfasen verlies je ambitie. Een deel van de ambitie en duurzame kansen zal weloverwogen afvallen: de duurzame oplossing blijft toch technisch niet haalbaar te zijn of te veel ruimte in te nemen bijvoorbeeld. Anderzijds vallen kansen echter vaak onnodig af: door onoplettendheid, slechte communicatie of gebrek aan draagkracht. Laten we samen onze handen uit de mouwen steken en aandacht hebben voor ‘de wet van verlies van ambitie’.
De volgende 5 tips kunnen je daarbij helpen:
1. Formuleer een heldere duurzaamheidsambitie
Hoe scherper je duurzaamheidsambities geformuleerd zijn, hoe groter de kans op succes. Voeg dan ook altijd een duidelijke motivatie toe waarom wordt gekozen voor deze ambitie. Dit helpt je bij de overdracht naar nieuwe fasen of nieuwe mensen. Bepaal waar je naar toe wil, plaats een stip op de horizon. Wanneer de duurzaamheidsambitie is geformuleerd kunnen specifieke doelen voor de komende jaren opgesteld worden. Formuleer deze doelen zo SMART mogelijk en maak je doelen realistisch
2. Vertaal de duurzaamheidsambitie naar concrete kansen en maatregelen Maak je duurzaamheidsambitie concreet door deze te vertalen in heldere kansen en maatregelen. Leg deze vervolgens vast in een levend kansendossier waarin de ‘status’ van de kans duidelijk wordt: wordt de kans opgepakt? Door wie?
3. Leg een afgevallen kans vast en geef aan waarom valt een kans af? Leg dit dan vast, evenals de reden waarom de kans afvalt. Dit geeft je nu, maar ook later in andere projecten inzicht in wat werkt en niet werkt
4. Deel je successen op het gebied van duurzaamheid! Duurzaamheid is voor velen binnen de organisatie wellicht te abstract. Heb je een duurzaamheidsambitie gerealiseerd, communiceer hier dan over. Deel je successen! Dit inspireert anderen om ook aan de slag te gaan.
5. Wijs iemand aan binnen je organisatie als ‘duurzaamheidsgeweten’ Werk je aan duurzaamheid in een groter project, stel dan een collega aan als het ‘duurzaamheidsgeweten’ in jullie projecten. Iemand die alert is op het verlies van ambitie en helpt in de overdracht van de ambitie. Bijvoorbeeld als extra rol in het IPM-team waarin je werkt
Zelf aan de slag met duurzaamheid?
In de training Vliegende start met Duurzaamheid gegeven door Mirjam van der Plas, krijg jij de handvatten mee om zelf aan de slag te gaan met duurzaamheid. In de training gaan we aan de slag met het instrument Ambitieweb dat helpt om een duurzame projectambitie te formuleren voor jouw project of programma. Ook gaan we in gesprek over de weerstand en worsteling rondom duurzaamheid die we allemaal wel eens om ons heen of bij onszelf ervaren: hoe gaan we daarmee om? Door samen de worstelingen bespreekbaar te maken kunnen we straks beter onze ambities borgen en van ambities naar impact!
