Prijsstijgingen en leveringsproblemen zijn echt aan de orde van de dag. Zo zorgden de nasleep en het herstel van de coronapandemie al in 2021 voor prijsstijgingen en leveringsproblemen voor een aantal materialen. De oorlog in Ukraine heeft dit echter alleen maar verergerd.
In de afgelopen maanden is in veel projecten een beroep gedaan op artikel 44 van de UAV-GC (kostenvergoeding vanwege onvoorziene omstandigheden) of artikel 47 (kostenverhogende omstandigheden) van de UAV. Verder zijn vertragingen in projecten omdat materialen niet tijdig kunnen worden geleverd aan de orde van de dag. De onzekerheid zorgt er ook voor dat op dit moment aanbestedingen worden uitgesteld omdat door de prijsstijgingen onduidelijk is of er wel voldoende budget is.
Bouwteam als samenwerkingsvorm in tijden van onzekere prijzen en leveringen
In andere blogs heb ik verschillende voordelen beschreven die een bouwteamsamenwerking kan hebben ten opzichte van andere samenwerkings- en contractvormen. Nu blijkt bouwteam ook een prima samenwerkingsvorm te zijn om de risico’s van de onzekerheden in prijzen en leveringen te beperken. Het (deels) ontbreken van marktwerking wordt vaak gezien als een belangrijk nadeel van bouwteamsamenwerking. In deze tijd van onzekerheid valt dit nadeel voor een deel van de projecten weg. Een aannemer zal wellicht nog wel een prijs willen afgeven voor asfalteringswerkzaamheden die over een aantal weken moeten plaatsvinden. Een prijs afgeven voor de bouw van een parkeergarage waarvan de realisatie over een jaar moet starten wordt problematisch nu voor staal dagprijzen worden gehanteerd. Als er al aannemers prijzen durven af te geven, dan is de waarde hiervan beperkt en de kans op discussie over prijzen gedurende het project groot.
Risico’s op prijsstijgingen wegnemen mogelijk?
Opdrachtgevers hebben nogal eens de neiging om het risico op prijsstijgingen weg te nemen door risicoregelingen uit te sluiten evenals de genoemde regelingen in de UAV en de UAV-GC. Buiten de vraag of dit in zijn algemeenheid wel redelijk en billijk is om te doen, is het in deze markt de vraag of aannemers überhaupt zullen inschrijven. Als al wordt ingeschreven dan zullen aannemers een flinke risico-opslag rekenen.
Flexibiliteit in een bouwteam om samen materialen te heroverwegen
In een bouwteam bestaat meer flexibiliteit om in de ontwerpfase al samen met de aannemer het toepassen van bepaalde materialen te (her)overwegen. Is het bijvoorbeeld echt nodig om voor stalen damwanden te kiezen als oeverbescherming of kan wellicht toch (deels) worden volstaan met een andere oplossing? Kunnen er wellicht versoberingen worden doorgevoerd om de prijsstijgingen van materialen (deels) te compenseren en binnen taakstellend budget te blijven, kan worden gekozen voor andere materialen die wel tijdig leverbaar zijn of kunnen materialen alvast worden ingekocht om zodoende verdere prijsstijgingen te voorkomen?
Materialen inkopen met een afnameverplichting
Ondanks dat in de bouwteamfase van een werk nog geen uitvoeringsovereenkomst is gesloten kan er toch voor worden gekozen om de aannemer alvast materialen te laten inkopen met een afnameverplichting voor opdrachtgever. Mochten de onderhandelingen voor de uitvoering onverhoopt mislukken dan kunnen de reeds geleverde materialen als directielevering worden meegenomen in de aanbesteding van het bestek.
Beheersen van risico’s in onzekere tijden
De vrijheid om in de bouwteamfase deze keuzes samen met de aannemer te maken draagt bij aan het beheersen van de risico’s met betrekking tot onzekerheid in prijzen en leveringen. Zeker voor het type projecten met een langere doorlooptijd en/of waarbij materialen worden toegepast die moeilijk leverbaar zijn is een bouwteamsamenwerking, in veel gevallen, de best passende samenwerkingsvorm om de risico’s met betrekking tot prijsstijgingen en leveringsproblemen te beperken.
Meer weten over bouwteams? Bekijk dan onze training succesvolle bouwteams. Wil je een stap verder? Dan is de verdiepingstraining bouwteams zeker de moeite waard. Arno Hoevink is werkzaam als projectleider bij TAUW en is mede-auteur van de Model bouwteamovereenkomst 2021 van Bouwend Nederland en heeft veel ervaring met bouwteams.
