Of je ervan bewust bent of niet; ieder team doorloopt tijdens zijn bestaan een aantal fases. Fases die kort of lang kunnen duren, maar uiteindelijk voor ieder team identiek zijn. Bruce Tuckman heeft één van de bekendste modellen op het gebied van teamontwikkeling bedacht.
Teamontwikkeling – fases
Kort samengevat is teamontwikkeling een cyclisch proces waarbij je als team de rondes meerdere fases meerder keer doorloopt:
1. Forming: Het moment waarop je je team formeert. Iedereen is enthousiast om het nieuwe project te starten. Dit is het moment van aftasten en elkaar leren kennen.
2. Storming: Als je elkaar beter leert kennen en met elkaar de inhoud induikt, wordt helder hoe de individuele teamleden naar het vraagstuk kijken. Teamleden denken en werken graag op de manier die zij denken dat goed is. In deze fase komt vaak boven dat teamleden toch andere verwachtingen van elkaar hebben dan van te voren gedacht. Zo ontstaat er wrijving, frustratie en boosheid in het team
3. Norming: In deze fase ontstaat er bereidheid om naar elkaar te luisteren en inzichten van andere teamleden te accepteren. De waarden en normen van het team worden gevormd zodat en een goede basis ontstaat om samen te werken.
4. Performing: En dan gaat het vanzelf! De teamleden hebben een manier gevonden om met elkaar om te gaan. Er verschijnen oplossingen voor problemen en teamleden gebruiken hun energie om hun taken uit te voeren. Er is cohesie in team.
Wat kan ik hier mee in mijn team?
Elk team doorloopt dus deze fases. Altijd. Als je deze 4 fases kent en kunt herkennen, dan kun je als team (of projectleider) bewust worden van de fase waarin je zit. Maar je kunt hier als team ook invloed op uitoefenen. Je kan afwachten maar dan duurt het soms te lang voordat je in de performing fase terecht komt. Dan kost het de teamleden teveel energie en valt het team uit elkaar.
Je kunt bewust interventies inzetten om versneld door de eerste fases te gaan om een optimale teamprestatie te bereiken.
Welke interventies zet je wanneer in?
- Van Forming naar Storming: Vaak starten we met het team met teambuilding: super nuttig en leuk. Tegelijkertijd vergeten we hoe we straks de inhoud induiken en hoe we daarnaar kijken. Tip: Plan een projectbezoek met het hele team. Leg de tekeningen eens op tafel en bespreek hoe jullie dit gaan doen. Krijg duidelijkheid welke rollen en voorkeursstijlen er zijn en waar een mogelijk conflict kan ontstaan.
- Van Storming naar Norming: Hier bepaal je de regels en leg je de afspraken vast. Je bepaalt de normen en waarden. Tip: Beantwoord vragen als: hoe werk jij graag? hoe ondersteunen we elkaar wat vind jij belangrijk? En hoe communiceren we met elkaar?
- Van Norming naar Performing: Zorg dat je goed blijft werken aan de teamprestatie. Tip: Blijf evalueren en plan voldoende evaluatiemomenten in en vergeet vooral successen niet te vieren!
Vijfde fase
Als je bekend bent met het model, dan weet je dat Tuckman later een 5e fase heeft toegevoegd. Deze fase is de Adjourning en staat voor het opheffen van het team vanwege het einde van het project. Ook is dit de fase waarin je als team kunt komen, doordat er iets wijzigt in je team. Iemand komt erbij of valt af. In dit geval kan het voorkomen dat je als team weer opnieuw in de Storming fase komt en de verschillende fases doorloopt.
Tot slot
Aan de hand van dit model kun je zelf direct grip uitoefenen op de samenwerking. Het geeft houvast waar je (als projectleider) met je team staat en wat jij kunt doen om de samenwerking te verbeteren. Een herkenbare en direct toepasbare methode om de juiste stappen richting een optimale teamprestatie te zetten. Succes!
Wil je meer weten over samenwerken? Maaike Korenstra van Bureau de Bont geeft de training Samenwerken in bouwteams, waarbij je met modellen en praktijkvoorbeelden concrete handvaten krijgt om te komen tot een effectieve en prettige samenwerking.
